28.10.2022
Celuloza mikrokrystaliczna – Co to jest? Właściwości i działanie
Celuloza mikrokrystaliczna staje się coraz chętniej stosowaną substancją w wielu gałęziach przemysłu spożywczego i farmaceutycznego. Ze względu na wiele możliwości jej wykorzystania warto bliżej poznać jej właściwości i mechanizm działania. Jakie skutki wywołuje w ludzkim organizmie i czy jest szkodliwa? Czy istnieją jej naturalne źródła? Przyjrzyjmy się, co do tej pory udało się ustalić na temat bezpieczeństwa celulozy.
Spis treści
Co to jest celuloza mikrokrystaliczna?
Celuloza mikrokrystaliczna to bardzo popularna substancja wypełniająca, znana także pod nazwą MCC. Jest rafinowaną miazgą drzewną, która w produktach może występować jako:
Celulozę w sposób naturalny zawierają tylko produkty pochodzenia roślinnego. Jest dostępna np. w ziarnach zbóż, płatkach zbożowych, kaszach, warzywach kapustnych, także owocach: jabłkach, gruszkach i jagodach. Stosowana w produktach spożywczych z powodzeniem zastępuje cukier mleczny, czyli laktozę.
Popularne kategorie suplementów
Jak działa celuloza mikrokrystaliczna?
Celuloza mikrokrystaliczna jest związkiem o naturalnej zdolności do wiązania innych substancji. Dlatego znalazła zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu. Gwarantuje odpowiednią kruchość produktu i zapobiega krystalizacji przez długi czas od momentu produkcji. Warto dodać, że jest substancją, która doskonale pochłania wilgoć, przez co wydłuża czas przydatności produktów do spożycia.
Ze względu na brak szkodliwości, stosuje się ją także w przypadku wielu produktów spożywczych i suplementów diety. Czasami jest wykorzystywana zamiast błonnika, ponieważ może mieć właściwości hamujące apetyt, co przyczynia się do redukcji masy ciała. Celuloza mikrokrystaliczna pęcznieje w żołądku, przez co może przyspieszać pojawienie się uczucia sytości. Jednak taki efekt zauważa się wyłącznie w przypadku stosowania tej substancji w większych ilościach.
Celuloza nie jest trawiona w ludzkim organizmie, ponieważ nie wytwarza on enzymu, który miałby doprowadzić do jej rozkładu. Częściowo jest fermentowana, a za ten proces odpowiadają m.in. bakterie jelitowe. Badania wskazują, że celuloza mikrokrystaliczna szybko ulega rozkładowi, dochodzi do jej przetwarzania na skutek działania prostych związków nieorganicznych. Jest zatem substancją całkowicie bezpieczną dla środowiska naturalnego.
Zastosowanie celulozy mikrokrystalicznej
W przemyśle spożywczym i farmaceutycznym celuloza mikrokrystaliczna stosowana jest jako biały proszek. Wykorzystywana jest przede wszystkim jako wypełniacz w kapsułkach suplementów diety oraz leków. Jednak równie często producenci korzystają z niej w przypadku produktów w proszku, ponieważ skutecznie zapobiega ich zbrylaniu. Celuloza mikrokrystaliczna coraz częściej zastępuje skrobię i cukier mleczny, do tej pory używane jako substancje wypełniające. Celuloza zastosowana jako składnik mieszanki sprawia, że wszystkie komponenty równomiernie rozkładają się w tabletkach. Sprawia także, że proces produkcyjny staje się prostszy i przebiega zdecydowanie sprawniej z zachowaniem wysokiej wydajności. W produktach spożywczych spotyka się ją przede wszystkim w pieczywie czy dżemach, ponieważ poprawia ich strukturę.
Jej szeroki wachlarz możliwości zastosowania wynika także z faktu, że nie wchodzi w reakcje z jakimikolwiek innymi substancjami, ponieważ jest substancją chemicznie obojętną. Istotna jest także informacja, że celuloza mikrokrystaliczna nie powoduje reakcji alergicznych.
Celuloza mikrokrystaliczna w kosmetyce
Okazuje się, że wyjątkowe właściwości celulozy mikrokrystalicznej sprawiły, że ułatwiła ona także produkcję wytwórcom kosmetyków! Celuloza w produkcie pielęgnacyjnym sprawia, że jego konsystencja się stabilizuje. Jako emulgator znajduje zastosowanie w wielu preparatach, ponieważ zapobiega rozwarstwianiu się produktów i wpływa na polepszenie struktury. Wykorzystywana w kosmetykach:
Celuloza została uznana za bezpieczny składnik kosmetyków, a badania dotyczące podrażnienia skóry tylko w niektórych przypadkach wskazywały na minimalne działanie drażniące. Nie pojawiły się natomiast wyniki wskazujące na potencjał uczulający.
Czy celuloza mikrokrystaliczna jest szkodliwa?
Celulozę mikrokrystaliczną uznaje się za bezpieczny składnik, o ile jest stosowana w normalnych ilościach. Jednak do tej pory nie ustalono, jaka jest górna granica jej spożycia w określonym czasie. Skoro celulozę mikrokrystaliczną czasami stosuje się zamiennie z błonnikiem, można domyślać się, że jej nadmiar może prowadzić do objawów charakterystycznych dla spożycia dużej ilości błonnika (najczęściej występującym objawem są wzdęcia). Dotyczy to przede wszystkim osób, którym dokucza nadwrażliwość ze strony przewodu pokarmowego. Dzieje się tak dlatego, że trawienie celulozy w ludzkim organizmie nie jest możliwe, a co za tym idzie, nie dochodzi do jej wchłonięcia. Celuloza mikrokrystaliczna została dopuszczona do produkcji przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków oraz Unię Europejską.
Jednocześnie warto mieć świadomość, że trudno mówić o spożyciu celulozy mikrokrystalicznej w nadmiernych ilościach, jeśli jest spożywana wyłącznie jako jeden ze składników otoczki kapsułki suplementów diety lub leków. Skutek uboczny, jakim jest efekt przeczyszczający, wykorzystano natomiast w leczeniu zaparć, na co wskazują wyniki przeprowadzonych do tej pory badań.
Produkty z celulozą mikrokrystaliczną – jak upewnić się, że są bezpieczne?
Co jeszcze mówią badania o szkodliwości tej substancji? Celuloza mikrokrystaliczna przyjmowana w dużych dawkach powodowała u niektórych badanych ból głowy i spadek poziomu energii. Warto dodać, że celuloza mikrokrystaliczna może prowadzić do wystąpienia objawów niepożądanych, jeżeli została pozyskana w nieodpowiedni sposób lub doszło do jej zanieczyszczenia.
Właśnie dlatego należy dokładnie zapoznać się z listą składników i upewnić, że kupowany produkt pochodzi ze sprawdzonego źródła. Pamiętajmy, że do tej pory nie udowodniono, aby celuloza mikrokrystaliczna przyjmowana w niedużej ilości (tj. wraz z suplementami diety) prowadziła do jakichkolwiek działań niepożądanych i niepokojących objawów.
Żródła:
- Dhingra D, Michael M, Rajput H, Patil RT. Dietary fibre in foods: a review. J Food Sci Technol. 2012 Jun;49(3):255-66. doi: 10.1007/s13197-011-0365-5. Epub 2011 Apr 12. PMID: 23729846; PMCID: PMC3614039.
- Adamii A, Dall'Aglio E, Strata A. Ricerca clinica su un nuovo integratore a base di cellulosa microcristallina. Effetti sul transito intestinale in obesi sottoposti a restrizioni dietetiche [Clinical research on a new microcrystalline cellulose dietetic supplement]. Minerva Gastroenterol Dietol. 1998 Sep;44(3):171-7. Italian. PMID: 16495901.
- CIR Ingredient Status Report. Amended Safety Assessment of Cellulose and Related Polymers as used in Cosmetics. Dostęp: https://cir-safety.org/ingredients
Przedstawiony materiał ma charakter informacyjny i nie stanowi porady lekarskiej.
Opis stanowi informację o substancjach i ich możliwościach zastosowania na podstawie dostępnych informacji w artykułach naukowych (PubMed, Scorpus, Elsevier), Internecie, prasie, książkach naukowych. Materiał nie stanowi opisu suplementu diety, ani innego produktu zawierającego opisane składniki.
W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, że bardzo ważna jest zrównoważona i zbilansowana dieta. Nie przekraczaj zalecanej porcji dziennej, przechowuj suplement w miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Zawsze czytaj etykiety, a na nich zalecenia i ostrzeżenia, a w razie wątpliwości zawsze konsultuj stosowanie z lekarzem.