16.02.2023
Inozytol
Inozytol to substancja zaliczana do grupy alkoholi cukrowych, która stosowana jest wspomagająco m.in. w zespole policystycznych jajników. Ponadto pomaga regulować pracę całego układu nerwowego, może regulować poziom cukru we krwi i niektórych hormonów. Jak inozytol działa na płodność i wahania nastroju? Czy możemy dostarczyć go wraz z dietą, czy warto rozważyć suplementację witaminy B8? Sprawdźmy, jakie skutki mogą powodować jego niedobory w ludzkim organizmie.
Spis treści
Czym jest inozytol?
Inozytol zaliczany jest do witamina z grupy B, a przez wiele źródeł określany jako substancja witaminopochodna. Czasami pojawia się także pod nazwą witamina B8. Inozytol składnikiem błon komórkowych i płynów ustrojowych. Inozytol bierze udział w wielu procesach przebiegających na poziomie komórkowym. Odpowiada za homeostazę metaboliczną, eksport i translację mRNA oraz wspomaga przepuszczalność kanałów jonowych. Znaczenie inozytolu nie zostało do tej pory dokładnie wyjaśnione, w związku z tym nie należy wnioskować o jego niezbędności. Niektóre badania potwierdzają, że inozytol wpływa korzystnie na gospodarkę lipidową i obniżenie poziomu trójglicerydów. Konieczne jest jednak dalsze kontynuowanie badań, by móc uzyskać więcej informacji i potwierdzić jego faktyczny wpływ na organizm ludzki. Jakie właściwości inozytolu udało się poznać do tej pory?
Inozytol – właściwości
Inozytol to substancja biorąca udział w syntezie tłuszczów i węglowodanów. Może zapobiegać zaburzeniom funkcjonowania układu rozrodczego oraz hamować rozwój chorób układu nerwowego. W literaturze znajdują się także informacje, że inozytol wpływa korzystnie na stan skóry, podnosi zdolności obronne organizmu. Może chronić przed rozwojem stanów zapalnych oraz wspiera w ochronie przed niekorzystnym wpływem wolnych rodników i skutków stresu oksydacyjnego.
Inozytol podnosi także wrażliwość receptorów komórkowych na insulinę. Inozytol coraz częściej pojawia się w literaturze jako jeden ze związków wiążących się z rozwojem problemu policystycznych jajników. Działanie biologiczne inozytolu przypisuje się konkretnej jego formie, jaką jest mio-inozytol. Witamina B8 jest czynnikiem niezbędnym dla rozwoju niektórych drobnoustrojów przewodu pokarmowego człowieka, a więc odgrywa kluczową rolę w procesie syntezy innych witamin. Wskazuje się, że jego niedobór może powodować wypadanie włosów
Inozytol – gdzie występuje?
Wraz z dietą każdego dnia dostarczamy do naszego organizmu ok. 1 g inozytolu. Do jego podstawowych źródeł zalicza się przede wszystkim:
Do tej pory nie ustalono, jaka jest odpowiednia dobowa ilość inozytolu, która powinna być dostarczana do organizmu, aby mogła wywierać korzystny wpływ i nie powodować skutków ubocznych. Przyjmowanie inozytolu powinno być uzależnione od wielu czynników, tj.: płeć, wiek, ogólny stan zdrowia, obecność chorób, stosowanie leków (głównie antybiotyków), ponieważ każdy z nich ma wpływ na ustalenie dziennej dawki substancji. Przyjmuje się, że ilość, jaką w ciągu doby przyjmuje zdrowa osoba dorosła, wynosi około 1g.
Inozytol – działanie i zastosowanie
Inozytol bierze udział w wielu procesach metabolicznych i szlakach sygnałowych, z tego względu znajduje zastosowanie w przypadku problemów z problemami zajściem w ciążę, zaburzeniami owulacji czy obniżoną spermatogenezą. Korzyści ze stosowania inozytolu mogą odczuć osoby zmagające się z cukrzycą, insulioopornością, obniżonym nastrojem. W niektórych przypadkach witamina B8 w połączeniu z selenem może wiązać się z rozwojem niedoczynności tarczycy. Stwierdzono, że niedobór inozytolu może stać się czynnikiem predysponującym do rozwoju tego schorzenia oraz kilku innych zaburzeń pracy tarczycy.
Wpływ inozytolu na pracę układu nerwowego
W piśmiennictwie znajdujemy informacje, że przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Zaobserwowano, że zaburzenia metabolizmu witaminy B8, a dokładnie mio-inozytolu, występują w różnych schorzeniach neurologicznych i psychiatrycznych. Zalicza się do nich m.in. chorobę Parkinsona, Alzheimera oraz stwardnienie zanikowe boczne. Inozytol jest substancją, która wchodzi w skład systemu połączonego z różnymi receptorami neuroprzekaźników. Wpływa na ograniczenie wychwytu zwrotnego serotoniny, dlatego stosowanie inozytolu pozwala wpłynąć na poprawę nastroju. Stosowany jest jednak wspomagająco (m.in. w leczeniu depresji), ponieważ jego działanie nie jest na tyle silne.
Jakie korzyści niesie za sobą przyjmowanie inozytolu wśród chorych na PCOS?
Jak witamina B8 wpływa na płodność? Inozytol ma istotne znaczenie, ponieważ Zaobserwowano, że zespół policystycznych jajników oraz wiele innych schorzeń ginekologicznych może wiązać się z zaburzeniami metabolizmu inozytolu (dokładnie obejmują one mio-inozytol i D-chiro-inozytol). Z zespołem policystycznych jajników często związana jest niepłodność kobieca oraz występowanie zaburzeń miesiączkowania, a często towarzyszy im insulinooporność. Wyniki dotychczas przeprowadzonych badań pozwoliły uzyskać wniosek, że inozytol stosowany pomocniczo w PCOS pomaga zwiększyć wrażliwość komórek na działanie insuliny. Witamina B8 ponadto pomaga regulować aktywność hormonów: LH luteinizującego oraz FSH, czyli folikulotropowego. Inozytol może wpływać na unormowanie poziomu androgenów, czyli męskich hormonów płciowych u kobiet z PCOS.
Skutki uboczne stosowania inozytolu
Czy witamina B8 może wywoływać skutki uboczne? Inozytol, podobnie jak każdy inny związek, może wywierać korzystny wpływ, jeżeli jest stosowany rozważnie, zgodnie z zaleceniami, z uwzględnieniem stanu zdrowia organizmu i czynników dodatkowych. To związek bezpieczny, który występuje naturalnie w żywności. Negatywne skutki, zgodnie z doniesieniami naukowymi, obserwowano dopiero po przekroczeniu dobowej dawki ponad 12-krotnie (czyli przyjmowaniu 12 g dziennie). W takiej sytuacji inozytol może prowadzić do pojawienia się nudności, bólu głowy lub biegunki.
Inozytol – opinie i cena
Udowodniono, że organizm człowieka ma zdolność do samodzielnego syntetyzowania tego związku. Jednocześnie wiadomo, że w niektórych przypadkach produkcja endogenna (wewnętrzna) może okazać się niewystarczająca. Wówczas warto rozważyć większe zróżnicowanie diety i wprowadzenie większej ilości naturalnych źródeł tego związku. W niektórych przypadkach trafionym rozwiązaniem mogą okazać się suplementy diety. Decyzja o wprowadzeniu suplementacji powinna być poprzedzona konsultacją z lekarzem lub farmaceutą, a w razie konieczności przeprowadzenie niezbędnych badań. Decydując się na zakup inozytolu w postaci suplementów diety warto wziąć pod uwagę opinie innych, jednak nie traktować ich jako wyznacznik, ponieważ każdy organizm ma inne potrzeby i może reagować w różny sposób. Cena preparatów zawierających inozytol będzie różnić się w zależności od producenta, a przede wszystkim od jakości zastosowanych składników aktywnych. Inozytol zazwyczaj jest jednym ze składników preparatów, rzadziej spotyka się go jako pojedynczy suplement diety.
Suplementy diety z inozytolem – kto może je stosować?
Najlepszym źródłem inozytolu, witamin i składników mineralnych jest odpowiednio zbilansowana dieta, bogata w świeże warzywa, owoce, nasiona roślin strączkowych, błonnik pokarmowy, białko i zdrowe tłuszcze. Jednak w niektórych sytuacjach, kiedy w organizmie pojawiają się niedobory na skutek stosowania mało zróżnicowanej diety, chorób lub przyjmowania niektórych leków, słusznym wyjściem może okazać się odpowiedzialna suplementacja. Decyzję o wprowadzeniu dodatków do diety najlepiej podjąć w konsultacji z lekarzem i z pełną świadomością, że nadmiar niektórych składników może okazać się równie niebezpieczny, co ich niedobór.
Udowodniono, że organizm człowieka ma zdolność do samodzielnego syntetyzowania tego związku. Jednocześnie wiadomo, że w niektórych przypadkach produkcja endogenna (wewnętrzna) może okazać się niewystarczająca. Wówczas warto rozważyć większe zróżnicowanie diety i wprowadzenie większej ilości naturalnych źródeł tego związku. W niektórych przypadkach trafionym rozwiązaniem mogą okazać się suplementy diety. Decyzja o wprowadzeniu suplementacji powinna być poprzedzona konsultacją z lekarzem lub farmaceutą, a w razie konieczności przeprowadzenie niezbędnych badań.
Decydując się na zakup inozytolu w postaci suplementów diety warto wziąć pod uwagę opinie innych, jednak nie traktować ich jako wyznacznik, ponieważ każdy organizm ma inne potrzeby i może reagować w różny sposób. Cena preparatów zawierających inozytol będzie różnić się w zależności od producenta, a przede wszystkim od jakości zastosowanych składników aktywnych. Inozytol zazwyczaj jest jednym ze składników preparatów, rzadziej spotyka się go jako pojedynczy suplement diety.
Źródła:
1. Gertig, Henryk; Przysławski, Juliusz. Zarys nauki o żywności i żywieniu. Red. Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2015. S. 171-172.
2. Jakimiuk A., Szamatowicz J. Rola niedoboru inozytolu w patofizjologii zaburzeń występujących w zespole policystycznych jajników. Ginekologia Polska, 2014, 85, 54-57. Dostęp: https://www.researchgate.net/profile/Artur-Jakimiuk/publication/260128072_The_role_of_inositol_deficiency_in_the_etiology_of_polycystic_ovary_syndrome_disorders/links/00b495370bb6a388f7000000/The-role-of-inositol-deficiency-in-the-etiology-of-polycystic-ovary-syndrome-disorders.pdf
3. Barthelmess EK, Naz RK. Polycystic ovary syndrome: current status and future perspective. Front Biosci (Elite Ed). 2014 Jan 1;6(1):104-19. doi: 10.2741/e695. PMID: 24389146; PMCID: PMC4341818.
Przedstawiony materiał ma charakter informacyjny i nie stanowi porady lekarskiej.
Opis stanowi informację o substancjach i ich możliwościach zastosowania na podstawie dostępnych informacji w artykułach naukowych (PubMed, Scorpus, Elsevier), Internecie, prasie, książkach naukowych. Materiał nie stanowi opisu suplementu diety, ani innego produktu zawierającego opisane składniki.
W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, że bardzo ważna jest zrównoważona i zbilansowana dieta. Nie przekraczaj zalecanej porcji dziennej, przechowuj suplement w miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Zawsze czytaj etykiety, a na nich zalecenia i ostrzeżenia, a w razie wątpliwości zawsze konsultuj stosowanie z lekarzem.