06.10.2020
L-Glutamina - Właściwości niezastąpionego aminokwasu
Glutamina jest naturalnie występującym aminokwasem o wielu bardzo pożądanych i dobroczynnych właściwościach. Jej zalety są zróżnicowane i warto zapoznać się ze specyfiką jej działania. Jako aminokwas stanowi element budulcowy białka, który jest istotnym składnikiem każdego żywego organizmu. Jej charakterystyczną zaś cechą jest bardzo pozytywny wpływ na jelita. Czy stosowanie glutaminy może poprawić kondycję i stan zdrowia? O czym warto wiedzieć? Na jakie aspekty warto zwrócić uwagę? Oto najważniejsze informacje.
Spis treści
Co to jest glutamina ?
Jak wspomniano, glutamina jest rodzajem aminokwasu. Aminokwasy to związki chemiczne, które połączone wchodzą w skład większych związków – białek. Białko jest podstawowym elementem budulcowym każdego organizmu, a organizmu człowieka w szczególności. Z uwagi na tak ważne zadanie, warto przyjrzeć się z bliska działaniu glutaminy. Poza jej znaczeniem budulcowym (zarówno w roli aminokwasu, jak i w białku), pełni ona bowiem również funkcje wspierające i odżywcze. Na szczególną uwagę zasługuje wpływ, jaki glutamina ma na jelita. W sposób naturalny jest ona wytwarzana przez ludzki organizm. Można ją również spożywać wraz z różnorodnymi produktami spożywczymi. W razie niedoborów istnieje możliwość jej suplementowania. Dostępna jest bowiem również w postaci kapsułek i proszku.
Wiele aminokwasów, które są naturalnie produkowane przez organizmy żywe, występuje w dwóch postaciach. W przypadku glutaminy jest to L-glutamina i D-glutamina. Ta, dostępna w suplementach to jej odmiana L- glutamina.Skład chemiczny obydwu postaci jest taki sam. Ich główna różnica leży wyłącznie w układzie molekularnym. Badania wskazują, że L- glutamina ma dużo większe znaczenie budulcowe i odpornościowe niż D-glutamina. Zasadniczo okazuje się, że druga z wymienionych odmian odgrywa mało istotną rolę.
Jakie działanie ma glutamina ?
Glutamina wspiera przede wszystkim układ odpornościowy ludzkiego organizmu. To jej główne zadanie i główna funkcja. Drugą, charakterystyczną cechą jej działania, jest wspieranie i wzmacnianie jelit. Glutamina ma istotne znacznie dla rozwoju i namnażania się komórek odpornościowych w ludzkim organizmie oraz białych ciałek krwi, które odpowiedzialne są za zwalczanie bakterii i wirusów. Operacje, oparzenia czy niektóre choroby mogą jednak spowodować, że poziom glutaminy w organizmie spadnie. W takiej sytuacji konieczne jest jej uzupełnienie. Wysoko białkowa dieta czy suplementy będą w takich okolicznościach koniecznością.
Jeżeli zaś chodzi o jelita, to w ich środowisku odbywa się wiele bardzo istotnych dla odporności procesów. Przede wszystkim jelita są źródłem wielu różnorodnych kultur bakterii, w tym również tych, które sprzyjają człowiekowi. Glutamina zaś ma wpływ na funkcjonowanie, kondycję i namnażanie się komórek jelitowych. Jeżeli coś w tym środowisku będzie pracowało nieprawidłowo, to cały organizm zostanie narażony na poważne niebezpieczeństwo. Jako że glutamina ma znaczenie dla komórek jelitowych, jej przyjmowanie staje się troską o zdrowie całego ustroju.
Glutamina pełni również funkcję we wspieraniu jakości pracy jelit. Jeżeli działają one prawidłowo, to stanowią bardzo ważną granicę, barierę pomiędzy zagrożeniami a pozostałymi organami ludzkiego organizmu. To dzięki tej barierze udaje się zatrzymać wiele toksyn i szkodliwych bakterii. Są one neutralizowane w jelitach i przestają stanowić zagrożenie. Jeżeli jednak jelita nie działają prawidłowo, bariera jest nieszczelna, a organizm może zostać zainfekowany.
Jak stosować glutaminę ?
Stosowanie glutaminy w charakterze suplementu powinno być starannie przemyślane, przeanalizowane i dopasowane. Jest to tego rodzaju preparat, którego przyjmowanie można stopniowo zwiększać, ale zacząć należy od dawki mniejszej i bezpieczniejszej. Co to oznacza? Osoba, która dopiero zaczyna suplementację, nie powinna przyjmować zbyt dużych dawek.
Naturalnie można zacząć od zmiany swojej diety, czyli od wprowadzenia do niej produktów wysokobiałkowych, które są bogate w naturalną glutaminę. Może się jednak okazać, że tego rodzaju podaż oraz przetwarzanie (bo w tej sytuacji przetwarzanie jest konieczne) nie zaspokajają w pełni zapotrzebowania na glutaminę i nadal pojawiają się jej niedobory.Przyjmowana w suplemencie, czy to w postaci proszku, czy kapsułek, staje się szybko i łatwo dostępna dla organizmu, a to oznacza, że natychmiast może zrobić z niej użytek.
Stosowanie glutaminy powinno być też uzależnione od aktywności fizycznej i celu, w jakim się ją przyjmuje. W niektórych okolicznościach (budowanie masy mięśniowej) powinna być bowiem przyjmowana na czczo oraz po treningu (2 – 3 dobowe dawki). W innych okolicznościach (redukcja) może być przyjmowana zarówno przed jak i po wysiłku fizycznym.Jak długo stosować glutaminę ? Tu nie ma jednoznacznych wskazań. Ważne jednak, by robić, przynajmniej okresowe przerwy, by nie zaburzyć naturalnej gospodarki aminokwasami.
Dawkowanie glutaminy
Dawkowanie glutaminy ma bardzo duży związek ze sposobem jej przyjmowania i stosowania. Jak już wspomniano, osoba, która dopiero zaczyna przyjmowanie tego suplementu, powinna zacząć od dawek małych. Dopiero z czasem, stopniowo może zwiększać. I tak w pierwszym okresie przyjmowania maksymalna dawka dobowa nie powinna przekroczyć 10 g, które dodatkowo rozbite są na dwie lub trzy porcje. Takie stopniowe wprowadzanie aminokwasu do organizmu pozwala na jego pełne wykorzystanie i spożytkowanie, a to natomiast skutkuje znacznie lepszym jego przetworzeniem.
W przypadku osób, które przyjmują glutaminę już od jakiegoś czasu, mogą zwiększyć jej dawkę nawet do 40 g na dobę. Trzeba jednak pamiętać o jej podzieleniu na równe porcje, przy czym jedna taka porcja nie może przekroczyć 10 g.
SUPLEMENTY DIETY NA MOCNE STAWY I KOŚCI
Właściwości glutaminy
Glutamina jest aminokwasem o charakterze budulcowym. Wpływa pozytywnie na produkcję komórek odpornościowych oraz białych ciałek krwi. Jednocześnie wpływa na namnażanie i jakość komórek jelitowych. To jej najważniejsze i główne właściwości. Dla sportowców glutamina jest istotna, ponieważ wpływa na budowanie białek mięśniowych. W efekcie pomaga w procesie przyrostu masy mięśniowej. Natomiast w okresie redukcyjnym zapewnia odpowiednią ilość energii, niezbędną do spożytkowania podczas treningu.
Glutamina stosowana przez sportowców zapobiega procesom katabolizy, czyli wykorzystywaniu zasobów energetycznych skumulowanych w mięśniach. Jej systematyczne przyjmowanie powoduje, że organizm otrzymuje sporą dawkę energii, którą może natychmiast wykorzystać i spożytkować. Dzięki temu nie musi korzystać z rezerw.Takie działanie powoduje również, że organizm jest zdolny do wykonywania ćwiczeń znacznie dłuższych i bardziej wymagających. Rośnie wydolność i wytrzymałość organizmu. Jednocześnie glutamina pozwala zapobiegać zakwaszaniu organizmu. Sportowcy, którzy korzystają z jej dobroczynnych właściwości, nie muszą więc narażać się na popularne „zakwasy”. Stąd zapewne glutamina ma wśród nich tak dobre opinie.
Efekty stosowania glutaminy i rezultaty, jakie przynosi suplementacja - Opinie
Z opisanych powyższej właściwości wynikają pewne określone efekty, które można uzyskać poprzez regularne stosowanie glutaminy. Wśród nich na plan pierwszy wysuwa się zwiększona odporność organizmu oraz uszczelniona i wzmocniona bariera jelitowa, która chroni przed infekcjami i przenikaniem toksyn.
Z punktu widzenia sportowców zaś efektem stosowania glutaminy jest większa wydolność organizmu, widoczny wzrost masy mięśniowej, większa wytrzymałość i odporność na długotrwały i ciężki wysiłek fizyczny. Organizm jest silniejszy, sprawniejszy i zdolny do większego wysiłku niż normalnie. Przy czym można uniknąć negatywnych skutków wzmożonego wysiłku, wśród których najbardziej zauważalnym są pojawiające się po treningu zakwasy. Efektem regularnego przyjmowania glutaminy jest więc zdrowy, odporny i silny organizm, który podatny jest na większy wysiłek fizyczny bez negatywnych konsekwencji.
Gdzie występuje glutamina ?
Glutamina naturalnie występuje w organizmie człowieka. Jest produkowana przez organizm, ale z czasem może dojść do sytuacji, w której podaż glutaminy jest zbyt mała wobec zapotrzebowania na nią. W takich przypadkach należy rozpocząć suplementowanie. Pierwszym etapem suplementowania może być zmiana diety z dotychczasowej na wysokobiałkową, bogatą w glutaminę. W produktach spożywczych występuje ona w:
Wymienione produkty to najbogatsze źródła. Trzeba bowiem wiedzieć, że jest to składnik wielu popularnych białek i jako taki dostępny jest praktycznie w każdym produkcie spożywczym. Nie w każdym jednak są jego odpowiednie ilości.
Działania niepożądane glutaminy
Glutamina jest stosunkowo bezpiecznym suplementem, głównie dlatego, że jest to aminokwas pochodzenia naturalnego. Znajduje się w ludzkim organizmie niezależnie od suplementacji, nie może więc być dla niego szkodliwy. Jak zawsze są jednak wyjątki od tej reguły.
Zasadniczo, jeżeli przestrzega się zalecanych dawek i sposobu stosowania glutaminy, to nie powinny się pojawić żadne problemy ani skutki uboczne. Przekroczenie dawek czy też nadmiernie długie przyjmowanie glutaminy zaburza w pewnym stopniu naturalną gospodarkę aminokwasów w organizmie. Zmienia się wówczas nie tylko podaż, ale również sposób jej przetwarzania. Jednakże nie zaobserwowano poważnych zmian w funkcjonowaniu organizmu. Można więc uznać, że wspomniane zaburzenie to jedyny skutek uboczny.
Glutamina - przeciwwskazania do stosowania
Choć glutamina jest w pełni naturalna, to nie każdy powinien ją swobodnie suplementować. W swej naturalnej postaci produkowana przez organizm dostarczana jest bowiem w odpowiednich, bezpiecznych ilościach. Jej suplementowanie wprowadza „czynnik ludzki”, który zaczyna podejmować decyzje o dawkach, a to właśnie może nieść ze sobą niebezpieczeństwo.
Nie zaleca się więc, by glutaminę przyjmowały osoby cierpiące na niewydolność nerek czy też diabetycy. W ich przypadku suplementacja powinna być wcześniej skonsultowana z lekarzem prowadzącym. Ostrożnie powinni podchodzić też chorzy na epilepsję oraz uczuleni na glutaminian sodu czy glutaminian mono sodowy. Rozwagą powinny się też wykazać osoby, które doświadczają różnorodnych chorób wątroby. Naturalnie, nie są to kategoryczne wykluczenia. Być może lekarz, analizując każdy przypadek indywidualnie, podejmie decyzję o suplementacji. Ważne, by nie robić tego jednak samodzielnie.
Na co pomaga glutamina?
Glutamina wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, ma wpływ na funkcjonowanie, kondycję i namnażanie się komórek jelitowych oraz uczestniczy w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej organizmu.
W czym jest najwięcej glutaminy?
W 60% glutamina jest produkowana przez ludzki organizm, a pozostałe 40% dostarczają: jajka, wołowina, odtłuszczone mleko, tofu, biały ryż, kukurydza.
Czy warto pić glutaminę?
Suplementacja glutaminy zalecana jest w stanach stresu metabolicznego, tj. urazy, stany zapalne, oparzenia, choroby nowotworowe. Często sięgają po nią sportowcy, którym zależy na przyroście masy mięśniowej i zwiększeniu wytrzymałości fizycznej.
Co to jest glutamina w diecie?
Glutamina to aminokwas endogenny, który stanowi aż 50-60% całej puli aminokwasów endogennych. Wykorzystywana jest jako źródło energii, bierze udział w syntezie białek oraz puryn i pirymidyn niezbędnych do powstawania kwasów nukleinowych.
Źródła:
- Sandres MM, Kon C. Glutamine is a powerfull effector of heat shock protein expression in drosophila Kc cells. Am J Cell Physiol. 1991;146:180-90
- Wischmeyer PE, Musch MW, Madonna MB, Thisted R, Chang EB. Glutamine protects intestinal cells: role of inducible HSP 70. Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol. 1997;272:879-84.
- Wischmeyer PE, Riehm J, Singleton KD, Ren H, Musch MM, Kahana M, et al. Glutamine attenuates tumor necrosis factor-release and enhances heat shock protein 72 in human peripheral blood mononuclear cells. Nutrition. 2003;19:1-6.
- Krzywkowski K, Petersen EW, Ostrowski K, Kristensen JH, Boza J, Pedersen BK. Effect of glutamine supplementation on exerciseinduced changes in lymphocyte function. Am J Physiol Cell Physiol. 2001;281: C1259-65
- Kędziora S., Słotwiński R., Dąbrowska A. Leczenie żywieniowe zawierające glutaminę według zaleceń Europejskiego Towarzystwa Żywienia Klinicznego i Metabolizmu (ESPEN). https://pdfs.semanticscholar.org/8a37/5cd9d116a292c447e64de53b0d93a53535a5.pdf
Przedstawiony materiał ma charakter informacyjny i nie stanowi porady lekarskiej.
Opis stanowi informację o substancjach i ich możliwościach zastosowania na podstawie dostępnych informacji w artykułach naukowych (PubMed, Scorpus, Elsevier), Internecie, prasie, książkach naukowych. Materiał nie stanowi opisu suplementu diety, ani innego produktu zawierającego opisane składniki.
W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, że bardzo ważna jest zrównoważona i zbilansowana dieta. Nie przekraczaj zalecanej porcji dziennej, przechowuj suplement w miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Zawsze czytaj etykiety, a na nich zalecenia i ostrzeżenia, a w razie wątpliwości zawsze konsultuj stosowanie z lekarzem.