Metformina co to jest Zastosowanie dzialanie opis

Metformina - co to jest? Zastosowanie, działanie, opis

Metformina to substancja czynna stosowaną w lekach na cukrzycę typu 2. Zmniejsza stężenie glukozy we krwi, dlatego jest znana głównie jako skuteczny lek przeciwcukrzycowy. Co ciekawe, stosowanie metforminy w celach leczniczych ma już prawie pół wieku. Jednak substancja ta wciąż zaskakuje naukowców swoimi kolejnymi, odkrywanymi właściwościami. W tym artykule wyjaśniamy jakie są wskazania i mechanizm działania metforminy.

Metformina to składnik znany z wysokiej skuteczności w leczeniu cukrzycy typu 2. Z perspektywy chemicznej jest pochodną biguanidów, która obniża poziom glukozy we krwi i stabilizuje gospodarkę węglowodanową w organizmie. Ponadto zwiększa wrażliwość mięśni na insulinę, wzmagając tym samym wychwytywanie i zużywanie glukozy przez tkanki obwodowe. Nie wywołuje hiperinsulinemii, więc jest w pełni bezpieczna.

Mechanizm działania metforminy wskazuje jednak na znacznie szerszy potencjał terapeutyczny tego leku. Wśród jego właściwości wymienia się m.in.:

  • zwiększenie insulinowrażliwości w komórkach wątroby i mięśniach szkieletowych;
  • opóźnianie wchłaniania glukozy podczas procesów trawiennych;
  • zmniejszenie stężenia cholesterolu całkowitego, “złego” cholesterolu (LDL) i trójglicerydów;
  • zmniejszenie produkcji wolnych kwasów tłuszczowych w tkance tłuszczowej;
  • nieznaczne obniżenie ciśnienia tętniczego krwi;
  • wpływ na zmniejszenie stanu pozakrzepowego, który towarzyszy cukrzycy;
  • prawdopodobne hamowanie rozwoju nowotworów;

Podsumowując, działanie metforminy opiera się na trzech mechanizmach: obniżeniu wytwarzania glukozy w wątrobie, zmniejszeniu wchłaniania glukozy w jelitach oraz podwyższeniu obwodowego wychwytu glukozy. Kto w takim razie powinien rozważyć stosowanie metforminy?

Wskazania do stosowania metforminy

Stosowanie metforminy jest zalecane w przypadku osób z cukrzycą, nadwagą, a także ze stanem przedcukrzycowym. Sprawdzi się zwłaszcza u osób otyłych cierpiących na niepowikłaną cukrzycę typu 2, kiedy to pomimo przestrzegania diety i regularnej aktywności fizycznej nie mogą uzyskać właściwej kontroli glikemii.

Jak wspomnieliśmy wcześniej, kolejne badania mechanizmów działania metforminy wskazują na jej szerokie działanie lecznicze. Według naukowców daje efekty nie tylko w prewencji cukrzycy typu 2, ale również w terapii:

  • choroby Alzheimera;
  • nowotworów złośliwych;
  • cukrzycy typu 1;
  • oraz zespołu policystycznych jajników;

Lek ten hamuje transformację nowotworową, a także chroni przed chorobami serca i układu krążenia m.in. poprzez działanie ochronne dla śródbłonka i hamowanie procesów prozapalnych. Oprócz tego metforminę można stosować przy zapaleniu wątroby. Obecność wirusa zapalenia wątroby wiąże się bowiem z rozwojem cukrzycy typu 2 u niektórych osób. Wówczas wskazane będzie właśnie zażywanie metforminy, gdyż wspomaga ona zwalczanie wirusa i chroni przed rozwojem chorób wątroby, np. jej marskością.

Kolejnym schorzeniem, które często występuje razem z insulinoopornością, jest zespół policystycznych jajników. W tym przypadku również zaleca się leczenie metforminą, gdyż ta może ona zwiększać częstotliwość owulacji i ułatwiać zajście w ciążę. Ponadto metformina działa przeciwstarzeniowo, co wynika z jej właściwości przeciwzapalnych. Skutecznie hamuje ona starzenie się fibroblastów i komórek macierzystych w organizmie.

suplementy diety dla cukrzykow

Kiedy odczujemy pierwsze efekty zdrowotne po metforminie?

Mechanizm działania metforminy zależy głównie od jej dawkowania. Zalecana dawka jest zależna od stężenia glukozy we krwi i stopnia zaawansowania schorzenia. Optymalnie wynosi ona 2-3 g na dobę, jednak leczenie rozpoczyna się od mniejszych dawek, które z czasem są stopniowo zwiększane. Pierwsze efekty zdrowotne po metforminie można odczuć już kilka godzin po przyjęciu leku. Doustne podanie takiego preparatu o natychmiastowym działaniu sprawia, że maksymalne stężenie we krwi osiąga on po 2,5 godziny. Jest to moment, w którym metformina zaczyna działać, co następnie jest podtrzymywane w ramach regularnej farmakoterapii.

Metformina - skutki uboczne. Czy metformina jest szkodliwa?

Jak w przypadku każdego innego leku, tak i metformina może powodować pewne działania niepożądane. Warto pamiętać, że jest to substancja, którą powinniśmy przyjmować z zachowaniem właściwej diety i aktywności fizycznej.

Częstość występowania objawów niepożądanych występuje głównie na początku farmakoterapii metforminą. Najczęściej zgłaszane skutki uboczne przyjmowania tego leku to objawy ze strony układu pokarmowego takie jak: biegunka, utrata apetytu, bóle brzucha, wzdęcia, nudności i wymioty. Jednak u większości pacjentów pogorszenie samopoczucia ustępuje samoistnie już po kilku dniach od rozpoczęcia leczenia. Powikłania po preparacie z metforminą mogą obejmować również reakcje skórne, kwasicę mleczaną i zaburzenia smaku. Tego typu dolegliwości należy skonsultować z lekarzem.

Przeciwwskazania do stosowania metforminy

Stosowanie metforminy mogą wykluczać:

  • stany związane z ryzykiem rozwoju kwasicy metabolicznej,
  • zła tolerancja i objawy nadwrażliwości na ten składnik,
  • niewydolność wątroby,
  • niedawno przebyty zawał serca,
  • niewydolność serca,
  • ostre zatrucie alkoholem/alkoholizm,
  • ciężkie zaburzenia czynności nerek,
  • wszelkie stany, które mogą zaburzać pracę nerek.

Metformina to lek, dlatego nie powinniśmy łączyć jej z alkoholem. Może spowodować to objawy niepożądane, takie jak zawroty głowy, nudności, mocne osłabienie, czy ból brzucha. Poza tym alkohol zaburza działanie leku, dlatego ryzykujemy hipoglikemią (czyli zbyt niskim i spadającym poziomem glukozy).  Zgodnie z aktualnymi badaniami, metformina nie wpływa na rozwój płodu, dlatego nie ma przeciwwskazań do zażywania jej w czasie ciąży. Nie zaleca się jednak stosowania tego leku podczas karmienia piersią.

Źródła:

1. Metformina: https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=550
2. M. Grzybowska. J. Bober, M. Olszewska, Metformina – mechanizmy działania i zastosowanie w terapii cukrzycy typu 2, Postepy Hig Med Dosw (online), 2011; 65: 277-285.
3. K. Strojek. M. Wróbel, A. Szymborska-Kajanek, D. Rokicka, Metformina - nowe wskazania refundacyjne: https://journals.viamedica.pl/clinical_diabetology/article/view/35630/34108

Przedstawiony materiał ma charakter informacyjny i nie stanowi porady lekarskiej.
Opis stanowi informację o substancjach i ich możliwościach zastosowania na podstawie dostępnych informacji w artykułach naukowych (PubMed, Scorpus, Elsevier), Internecie, prasie, książkach naukowych. Materiał nie stanowi opisu suplementu diety, ani innego produktu zawierającego opisane składniki.
W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, że bardzo ważna jest zrównoważona i zbilansowana dieta. Nie przekraczaj zalecanej porcji dziennej, przechowuj suplement w miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Zawsze czytaj etykiety, a na nich zalecenia i ostrzeżenia, a w razie wątpliwości zawsze konsultuj stosowanie z lekarzem.

Katarzyna Olszańska
Katarzyna Olszańska

Dyplomowany dietetyk, od lat związana z rynkiem suplementów diety w Polsce. Wspomaga w tworzeniu i opracowywaniu planów dietetycznych oraz właściwej suplementacji. Prywatnie mama dwójki dzieci, miłośnik pływania i jazdy na rowerze.

Jak oceniasz ten wpis blogowy?

Kliknij gwiazdkę, aby go ocenić!

Średnia ocena: 5 / 5. Liczba głosów: 1

Jeszcze nie ma głosów, twój może być pierwszy!

Poznaj nasze produkty

TE WPISY MOGĄ CIĘ ZAINTERESOWAĆ

naturalny cynk organiczny 1
Glukonian cynku. Zastosowanie, działanie i właściwości

Glukonian cynku – Zastosowanie, działanie i właściwości Cynk zaliczany jest do najważniejszych minerałów, bez których niemożliwe byłoby prawidłowe funkcjonowanie wielu organów i układów ludzkiego organizmu. Największa zawartość tego pierwiastka zgromadzona jest w mózgu. Choć zaliczany jest do mikroelementów powszechnie i …

Glukonian cynku. Zastosowanie, działanie i właściwości

blog miniatura
PABA – Co to jest? Właściwości i zastosowanie

PABA Wśród substancji niezbędnych dla zachowania zdrowia organizmu pojawiają się nie tylko popularne związki, ale również takie, o których nie słyszymy na co dzień. Jedną z nich jest kwas para aminobenzoesowy, częściej znany pod nazwą PABA, a czasami określany jako …

PABA – Co to jest? Właściwości i zastosowanie

Chlorowodorek pirydoksyny
Chlorowodorek pirydoksyny. Co to jest? Właściwości i zastosowanie

Chlorowodorek pirydoksyny Witamina B6 bierze udział w metabolizmie białek i węglowodanów oraz wspiera układ krwiotwórczy w produkcji hemoglobiny – to tylko niektóre z jej cennych właściwości. Jedną z form witaminy B6 jest chlorowodorek pirydoksyny. Czy warto sięgać po suplementy diety …

Chlorowodorek pirydoksyny. Co to jest? Właściwości i zastosowanie

Shopping Cart
Dołącz do listy oczekujących Poinformujemy Cię, gdy produkt znów będzie dostępny. Podaj poniżej swój adres e-mail aby otrzymać powiadomienie o dostępności produktu.
Scroll to Top