Dobry cholesterol - jaki jest prawidłowy poziom cholesterolu?

Czy wiesz, jakie są bezpieczne normy cholesterolu w ludzkim organizmie, a z czym wiąże się jego podwyższony poziom? Dowiedz się, ile powinien wynosić cholesterol całkowity, HDL i LDL oraz jak zmienić ich ilość we krwi. Sprawdź, co wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu, jakie znaczenie ma dieta bogata w tłuszcze zwierzęce i przetworzoną żywność.

Główny podział rodzajów cholesterolu wynika z różnic w gęstości poszczególnych lipoprotein. LDL, czyli low-density lipoproteins to cząsteczki o małej gęstości, a HDL (high-density lipoproteins) Charakteryzują się dużą gęstością.

Skoro cholesterol pełni istotne funkcje w organizmie i jest niezbędny do jego prawidłowego funkcjonowania, to czy podwyższony poziom cholesterolu wywiera niekorzystny wpływ? Okazuje się, że zły cholesterol, ale także dobry w zbyt dużej ilości może przyczyniać się do rozwoju pewnych dysfunkcji. Do podwyższenia poziomu dochodzi w wyniku nagromadzenia jego cząsteczek w ustroju lub zaburzeń w ich metabolizmie. W literaturze znajdujemy potwierdzenie, że zbyt wysoki cholesterol przyczynia się do rozwoju chorób układu krążenia, udaru mózgu, chorób nerek, nowotworów oraz schorzeń neurodegeneracyjnych.

Cholesterol HDL, czyli lipoproteiny o wysokiej gęstości mają różną wielkość i strukturę. W skład każdej ich cząsteczki wchodzi wysoka ilość białka, która przekracza 50% jej masy. W literaturze znajdujemy potwierdzenie, że frakcja HDL wywiera korzystny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Zapobiega rozwojowi miażdżycy dzięki zdolności do odwrotnego transportu cholesterolu ze ścian naczyń do wątroby.

Prawidłowy poziom cholesterolu zależy od prawidłowego przebiegu jego biosyntezy (głównie w jelitach i skórze) oraz dostarczania go ze źródeł zewnętrznych wraz z pokarmem. Największa jego część jest wchłaniana w bliższej części jelita cienkiego, a następnie transportowana do naczyń krwionośnych. Pozostała część cholesterolu jest odprowadzana do wątroby, a później wraz z żółcią do dwunastnicy.

Cholesterol całkowity, HDL i LDL – ile wynosi optymalny poziom?

Jakie badanie należy wykonać, by sprawdzić poziom cholesterolu we krwi? Jest nim lipidogram, który pozwala ocenić poziom pięciu parametrów. Poza cholesterolem całkowitym, LDL i HDL określa poziom trójglicerydów oraz normy cholesterolu nie-HDL, czyli wszystkich frakcji, które nie są zaliczane do dobrego cholesterolu.

Podwyższony poziom cholesterolu jest jednym z głównych czynników ryzyka rozwoju chorób układu krążenia, do których zalicza się m.in. nadciśnienie tętnicze, otyłość czy predyspozycje genetyczne. Dlatego ważna jest regularna kontrola poziomu cholesterolu we krwi, ponieważ pozwala to na odpowiednio wczesną reakcję w razie wzrostu ryzyka wielu chorób. Najczęściej podwyższony poziom cholesterolu związany jest z rozwojem miażdżycy. W tym przypadku obserwuje się zwiększoną ilość cholesterolu całkowitego oraz LDL, z jednoczesną obniżoną ilością dobrego cholesterolu HDL.

Dzięki odpowiednio wczesnej reakcji jest możliwe zmniejszenie ryzyka poprzez zmianę nawyków żywieniowych, wprowadzenie odpowiedniej suplementacji lub wdrożenie leczenia. U dorosłych osób zdrowych zaleca wykonywanie badania poziomu cholesterolu nie rzadziej niż raz w roku. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku osób obarczonych tzw. ryzykiem sercowo-naczyniowym, ponieważ powinny one pozostawać pod opieką lekarza i wykonywać badania diagnostyczne wtedy, kiedy tylko wystąpi taka konieczność.

U dzieci poziom cholesterolu całkowitego powinien być taki sam, jak u zdrowych dorosłych, czyli 190-200 mg/dl. Badanie cholesterolu u dzieci zaleca się szczególnie, jeśli w rodzinie występują predyspozycje genetyczne do rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. Wówczas prawidłowy poziom wynosi 160 mg/dl.

Chcąc wpłynąć na cholesterol całkowity we krwi należy w pierwszej kolejności zmienić codzienne nawyki. Przede wszystkim odnoszą się one do diety. W przypadku podwyższonego poziomu cholesterolu, należy ograniczyć lub wykluczyć tłuszcze zwierzęce. W zamian warto wprowadzić do diety dużą ilość warzyw i owoców, tłuszczów nienasyconych, steroli roślinnych i błonnika, który obniża poziom cholesterolu LDL. Niech w codziennym sposobie żywienia nie zabraknie tłustych ryb morskich, oliwy z oliwek, orzechów. Można rozważyć wsparcie z użyciem suplementów diety zawierających m.in. kurkumę czy kwas alfa-liponowy.

Równie ważna jest umiarkowana, ale regularna aktywność fizyczna. Należy zadbać także o eliminację innych czynników ryzyka, takich jak spożywanie alkoholu, palenie papierosów czy nadciśnienie tętnicze. Najlepsze efekty uzyskuje się działając na kilku polach, które mają na celu obniżenie złego poziomu cholesterolu, a podniesienie dobrego.