03.09.2021
Czym są probiotyki - działanie i korzyści ze stosowania probiotyków
Probiotyki poprawiają zdrowie jelit i oferują wiele korzyści zdrowotnych. Pomagają zwiększyć ilość dobrych bakterii w organizmie i chronią przed namnażaniem złych bakterii. Czy warto stosować probiotyki na jelita? Jakie jeszcze funkcje pełnią probiotyki poza wspieraniem flory jelitowej przy antybiotykoterapii?
Spis treści
Co to jest probiotyk?
Probiotyki to żywe drobnoustroje, które wykazują korzystne działanie na zdrowie i samopoczucie człowieka. Podawane w odpowiednio wysokich dawkach mogą poprawić funkcjonowanie różnych układów w organizmie, w tym także układu odpornościowego. Probiotyki to najczęściej szczepy bakterii wykazujących pozytywny wpływ na mikroflorę jelit. Drobnoustroje o działaniu probiotycznych to w głównej mierze bakterie, które odpowiedzialne są za produkcję kwasu mlekowego:
Znajomość szczepów, a zwłaszcza ich konkretnych właściwości jest niezwykle istotna, aby móc mówić o racjonalnym stosowaniu probiotyków. Szczepy różnią się między sobą i nie należy stosować jednego probiotyku dla wielu odmiennych przypadków klinicznych.
Jak działają probiotyki? - badania
W związku z tym, że istnieje wiele szczepów, mechanizm działania dla każdego z nich będzie nieco się różnił. Podstawowym zadaniem probiotyków jest jednak zapewnienie należytej ochrony dla przewodu pokarmowego oraz naturalne wzmocnienie odporności organizmu. Probiotyki zwiększają szczelność jelit i pomagają zniwelować objawy wywołane schorzeniami alergicznymi (atopowe zapalenie skóry). Szacuje się, że nawet 70% komórek odpornościowych w organizmie ma związek z podśluzówką jelita. Wiele przeprowadzonych dotychczas badań wykazało, że szczepy probiotyczne mają wpływ na prawidłowe funkcjonowanie mikroorganizmów jelitowych. Dzieje się to poprzez:
W jakich pokarmach występują naturalne probiotyki?
Probiotyki występują naturalnie w łatwo dostępnych produktach spożywczych. Warto więc zadbać o to, aby znalazły się w naszym jadłospisie na stałe. Do najbardziej popularnych probiotyków z tej kategorii zalicza się artykuły takie jak:
Probiotyki występują także w innych fermentowanych produktach mlecznych i kiszonkach. Znaleźć je można także w sojowym, kokosowym i sojowym mleku roślinnym.
Jakie są korzyści ze stosowania probiotyków?
Dobry stan zdrowia oraz odporność są mocno powiązane z kondycją mikroflory jelitowej, oraz jelit. Przyjmowanie probiotyków przeciwdziała nadmiernemu rozwojowi bakterii chorobotwórczych i zapewnia organizmowi naturalną tarczę ochronną. Stosowanie probiotyków jest szczególnie wskazane podczas przyjmowania antybiotyków. Środki te nie działają wybiórczo, dlatego niszcząc bakterie chorobotwórcze, likwidują także bakterie, które mają korzystny wpływ na zdrowie. Działanie antybiotyków jest mocno inwazyjne i powoduje zmiany we florze bakteryjnych. Dlatego też zaleca się stosowanie probiotyków zarówno podczas antybiotykoterapii, jak i do kilku tygodni, a nawet miesięcy po jej zakończeniu.
Czym objawia się niedobór probiotyków i dlaczego występuje?
Zaburzenia w obrębie flory jelitowej objawiają się przede wszystkim powtarzalnymi problemami gastrycznymi (wzdęcia, bóle brzucha, gazy, biegunki). Mogą wywoływać także problemy skórne, uczucie niepokoju, zaburzenia koncentracji, bezsenność i większą podatność na infekcje bakteryjne, wirusowe i grzybicze.
Przyczyną pogorszenia stanu flory jelitowej jest najczęściej:
W jaki sposób można dostarczyć probiotyki do organizmu?
Poza wzbogaceniem diety o odpowiednie produkty spożywcze jednym z najpopularniejszych sposobów na dostarczenie probiotyków do organizmu jest stosowanie preparatów z probiotykami. Obecnie dostępnych jest wiele produktów spożywczych oraz farmaceutycznych, które w swoim składzie zawierają bakterie probiotyczne. Mają one postać przetworów mlecznych, kapsułek, tabletek oraz saszetek. Stężenie korzystnych bakterii w takich preparatach może wahać się od kilku milionów do kilkunastu miliardów na jedną porcję.
Czy probiotyki wchodzą w interakcję z lekami?
To, czy dany preparat z probiotykami wchodzi w niekorzystne interakcje z innymi lekami, powinien określać producent w informacjach dołączonych do produktu. Potwierdzono, że równoczesne stosowanie probiotyków i antybiotyków jest bezpieczne, a nawet wskazane. W przypadku innych leków lub suplementów diety bezpieczeństwo jednoczesnego stosowania z probiotykami potwierdza ulotka produktu. Mając jakiekolwiek wątpliwości co do stosowania poszczególnych preparatów leczniczych, warto zawsze skonsultować się ze swoim lekarzem.
Jakie są najpopularniejsze dyskusje na temat probiotyków?
Pojawia się wiele dyskusji odnośnie jakości preparatów z pojawiających się na rynku. Wielu producentów niewłaściwie oznacza szczepy oraz liczbę drobnoustrojów występujących w składzie produktu. Stąd też rozważania na temat skuteczności ogólnodostępnych środków oraz wątpliwości co do rodzaju probiotyków, po które warto sięgnąć, aby osiągnąć zadowalający efekt. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na tak postawione zagadnienia, pewne jest jednak, że należy zwiększyć kontrolę jakości probiotyków, które dostępne są obecnie w aptekach i sklepach.
Jak dawkować probiotyki?
Dawkę probiotyku ustala się na podstawie wykonanych badań klinicznych. Badacze uwzględniają wiele różnych wytycznych, w tym także fakt, że dawka docierająca do jelita może ulec namnożeniu nawet 100-krotnie. W przypadku stosowania konkretnych produktów dokładne dawkowanie rozpisane jest dokładnie na etykiecie bądź dołączonej ulotce. Nie należy zwiększać ani zmniejszać tych ilości według własnych preferencji. Szczególnie istotne jest dawkowanie w przypadku dzieci. Ilość probiotyku dobrana źle do wieku może powodować szkodliwe konsekwencje zdrowotne. Dlatego przed podaniem probiotyków dzieciom, najlepiej skonsultować tę kwestię z pediatrą.
Probiotyki – czy warto stosować?
Obecność w organizmie bakterii, czyli szczepów bakterii oraz drożdży, wpływa korzystnie na mikroflorę jelit i pomaga poprawić funkcjonowanie układu odpornościowego. Probiotyki na jelita przynoszą wiele korzyści zdrowotnych i nie ma wątpliwości co do tego, czy naprawdę działają. Dobrych bakterii nie może zabraknąć w codziennej diecie. Dowodem na to są uciążliwe dolegliwości, które pojawiają się, kiedy pojawia się niedobór tych bakterii. Aby zadbać o dobre zdrowie i samopoczucie, należy dostarczać do organizmu probiotyki w postaci dobrze zbilansowanych posiłków oraz dobrej jakości suplementów diety.
Źródła:
1. Schrezenmeir J., de Vrese M.: Probiotics, prebiotics and synbiotics approaching a definition. Am. J. Clin. Nutr., 2001, 73, 361S-364S
2. Reiff C., Kelly D.: Inflammatory bowel disease, gut bacteria and probiotic therapy. Int J. Med. Microbiol., 2009, doi:10.1016/j.ijmm.2009.08.004
3. Naidu A.S., Bidlack W.R., Clemens R.A.: Probiotic spectra of lactic acid bacteria (LAB). Crit. Rev. Food Sci. Nutr., 1999, 39, 13-126
4. Gulati A.S., Dubinsky M.C.: Probiotics in pediatric inflammatory bowel diseases. Curr. Gastroenterol. Rep., 2009, 11(3), 238-247
5. Serkowski S.: Mleko i mleczarstwo w oświetleniu hygieny i bakteryologii. Wyd. Gebethner i Wolff, Warszawa 1907
Przedstawiony materiał ma charakter informacyjny i nie stanowi porady lekarskiej.
Opis stanowi informację o substancjach i ich możliwościach zastosowania na podstawie dostępnych informacji w artykułach naukowych (PubMed, Scorpus, Elsevier), Internecie, prasie, książkach naukowych. Materiał nie stanowi opisu suplementu diety, ani innego produktu zawierającego opisane składniki.
W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, że bardzo ważna jest zrównoważona i zbilansowana dieta. Nie przekraczaj zalecanej porcji dziennej, przechowuj suplement w miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Zawsze czytaj etykiety, a na nich zalecenia i ostrzeżenia, a w razie wątpliwości zawsze konsultuj stosowanie z lekarzem.