16.06.2023
Adaptogeny – czym są i które wybrać?
Organizm człowieka posiada zdolność przystosowywania się do zmiennych warunków otoczenia, dzięki czemu może zachować wewnętrzną równowagę. Zdarzają się jednak sytuacje, w których dochodzi do zaburzenia tego stanu – odpowiadają za to czynniki stresogenne. Istnieje jednak grupa składników, które wspierają wydolność fizyczną i zwiększają tolerancję organizmu na wpływ niesprzyjających warunków zewnętrznych. Są to adaptogeny sprzyjające utrzymaniu naturalnej równowagi. Regularne stosowanie adaptogenów wpływa korzystnie na poprawę samopoczucia, regenerację i ogólną kondycję organizmu. Kto powinien skorzystać z dobrodziejstw adaptogenów?
Spis treści
Czym są adaptogeny i jak wpływają na organizm człowieka?
Adaptogeny to substancje pochodzenia roślinnego, których cenne właściwości dla zdrowia są znane od wieków w medycynie naturalnej. Mają istotny wpływ na równowagę organizmu, podnosząc jego odporność na bodźce stresowe – fizyczne i emocjonalne.
Adaptogeny działają korzystnie na organizm człowieka, ponieważ przyczyniają się do przywrócenia jego homeostazy. Wykazują pozytywny wpływ na ludzkie ciało:
Substancje aktywne zawarte w roślinach adaptogennych przyczyniają się poprawy zarówno wydolności psychicznej organizmu, jak i fizycznej wytrzymałości.
Adaptogeny a odporność organizmu i jego potrzeby
Adaptogeny zwiększają odporność organizmu na czynniki stresowe – tak najczęściej określa się ogólne działanie adaptogenów. Choć organizm człowieka sam potrafi w pewnym zakresie przystosować się do dynamicznie zmieniających się warunków, to jego możliwości w tym zakresie są ograniczone. Osoby odczuwające nadmierne obciążenie psychiczne lub fizyczne mogą sięgnąć po substancje adaptogenne, aby zredukować skutki stresu.
Jaki adaptogen wybrać, aby odpowiadał naszym potrzebom? Adaptogeny stosowane są głównie w okresie wzmożonego stresu, czy zmęczenia. Należy jednak dokładnie poznać mechanizm działania tych substancji. Mogą one:
Rośliny adaptogenne – przykłady
Lista adaptogenów jest bardzo długa – wymienimy teraz kilka najważniejszych roślin, które wykazują korzystny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Te adaptogeny to:
Kto nie może stosować adaptogenów?
Czy każdy może sięgnąć po adaptogeny w okresie wzmożonego stresu fizycznego lub psychicznego? Choć zazwyczaj substancje aktywne zawarte w roślinach adaptogennych są dobrze tolerowane przez organizm, szczególną ostrożność powinny zachować niektóre grupy osób. Z przyjmowania adaptogenów powinny zrezygnować kobiety w ciąży i karmiące piersią. Stosowanie adaptogenów bez konsultacji ze specjalistą nie jest wskazane u dzieci. Porada lekarska jest zalecana również w przypadku osób zmagających się z chorobami przewlekłymi i przyjmujących na stałe różne grupy leków.
Choć adaptogeny są nietoksycznymi roślinami, mogą wchodzić w interakcje z niektórymi farmaceutykami i neutralizować lub wzmacniać ich działanie. Wśród istotnych przeciwwskazań warto wymienić nadciśnienie tętnicze, ponieważ niektóre adaptogeny mogą powodować jego wzrost.
Jak dawkować adaptogeny?
Przedstawiliśmy już mechanizm działania adaptogenów, wskazaliśmy najpopularniejsze przykłady oraz wymieniliśmy, kto może po nie sięgnąć, a kto powinien zachować szczególną ostrożność. Pozostaje pytanie: jaka ilość adaptogenów pozwoli osiągnąć korzystne efekty? Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na zawartość konkretnego składnika w gotowym produkcie. Dokładną informację zawsze znajdziemy na opakowaniu lub w ulotce dołączonej przez producenta. Ważne, aby nie przekraczać zalecanej dziennej dawki, by móc uniknąć negatywnych skutków ubocznych.
Czy adaptogeny są skuteczne? Które wybrać?
Warto zwrócić uwagę, że naturalne adaptogeny wymagają czasu, aby mogły zacząć działać. Ich regularne stosowanie – najczęściej zaleca się kilka tygodni, do kilku miesięcy – pozwala przynieść najlepsze rezultaty. Efekty będą uzależnione również od stanu fizjologicznego organizmu i jego indywidualnej reakcji. Niektórzy odczuwają pozytywne działanie już po kilku dniach, a inni potrzebują paru tygodni.
Należy przy tym pamiętać, aby zawsze wybierać adaptogeny dostosowane do potrzeb własnego organizmu, a także kupować preparaty od zaufanych producentów. W ofercie Vitama Nature znajdą Państwo szeroki wybór produktów o różnych właściwościach. Każdy preparat został dokładnie przebadany, co jest potwierdzeniem wysokiej jakości.
Żródła:
- Todorova V, Ivanov K, Delattre C, Nalbantova V, Karcheva-Bahchevanska D, Ivanova S. Plant Adaptogens-History and Future Perspectives. Nutrients. 2021 Aug 20;13(8):2861. doi: 10.3390/nu13082861. PMID: 34445021; PMCID: PMC8398443.
- Wolski T., Baj T., Ludwiczuk A., Sałata M., Głowniak K., Surowce roślinne o działaniu adaptogennym oraz ocena zawartości adaptogenów w ekstraktach i preparatach otrzymanych z rodzaju Panax, Postępy Fitoterapii, 2009, s. 77-97.
- Grdeń, M., Gramza-Michałowska, A. (2017). Maca (Lepidium meyenii) – właściwości prozdrowotne. Nauka Przyr. Technol., 11, 1, 33–44. Dostęp: http://www.npt.up-poznan.net/pub/art_11_3.pdf
Przedstawiony materiał ma charakter informacyjny i nie stanowi porady lekarskiej.
Opis stanowi informację o substancjach i ich możliwościach zastosowania na podstawie dostępnych informacji w artykułach naukowych (PubMed, Scorpus, Elsevier), Internecie, prasie, książkach naukowych. Materiał nie stanowi opisu suplementu diety, ani innego produktu zawierającego opisane składniki.
W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, że bardzo ważna jest zrównoważona i zbilansowana dieta. Nie przekraczaj zalecanej porcji dziennej, przechowuj suplement w miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Zawsze czytaj etykiety, a na nich zalecenia i ostrzeżenia, a w razie wątpliwości zawsze konsultuj stosowanie z lekarzem.