30.06.2023
L-tyrozyna – co to jest? Zastosowanie, działanie i właściwości
Tyrozyna jest jednym z aminokwasów odgrywających wiele istotnych ról w ludzkim organizmie. Wspomaga metabolizm komórkowy, może przyspieszać odchudzanie oraz poprawiać zdolność koncentracji – jednak to nie wszystkie jej właściwości. Jak tyrozyna wpływa na hormony tarczycy i czy może wywoływać skutki uboczne? Przygotowaliśmy kilka cennych informacji, które przybliżą Państwu działanie tyrozyny!
Spis treści
Co to jest tyrozyna?
Tyrozyna jest związkiem organicznym zaliczanym do grupy aminokwasów endogennych. Oznacza to, że jest wytwarzana przez ludzki organizm (z innego aminokwasu – fenyloalaniny) i stanowi składnik niezbędny do jego prawidłowego funkcjonowania. Co oznacza natomiast litera poprzedzająca nazwę tego aminokwasu? "L" stanowi określenie izomeru lewoskrętnego tyrozyny, czyli związku, który jest łatwo przyswajalny.
Jak tyrozyna przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania organizmu?
Działanie tyrozyny zostało opisane w wielu opracowaniach naukowych. Jako aminokwas endogenny wpływa przede wszystkim na poprawę ogólnej wydolności organizmu. Tyrozyna stymuluje ponadto produkcję hormonów tarczycy, czyli tyroksyny i trójjodotyroniny.
Tyrozyna odpowiada za produkcję neuroprzekaźników – jest związkiem wyjściowym w procesie syntezy:
L-tyrozyna bierze udział w syntezie melaniny w skórze, czyli naturalnego barwnika. W rezultacie wspomaga ochronę przed szkodliwym działaniem promieniowania słonecznego. Dodatkowo wpływa na przyspieszenie procesu opalania. Tyrozyna wpływa na produkcję kolagenu, dzięki czemu ma korzystny wpływ na elastyczność i ogólną kondycję skóry, a także ścięgien i stawów.
Stosowanie tyrozyny – co warto wiedzieć? Kiedy brać L-tyrozynę?
Tyrozyna jest składnikiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania każdego ludzkiego organizmu, jednak szczególne korzyści ze stosowania tyrozyny odczują osoby zawodowo uprawiające sport. Biorąc pod uwagę, że jest to składnik pozytywnie wpływający na zdolności koncentracji, jego przyjmowanie zalecane jest także osobom, które muszą się skupić i potrzebują w krótkim czasie przyswoić wiele informacji. Może przyczyniać się do poprawy kondycji fizycznej i psychicznej organizmu w okresach przemęczenia, osłabienia i narażenia na czynniki stresowe. Tyrozyna należy również do składników polecanych osobom zmagającym się z nadwagą i cierpiącym na otyłość. Jest składnikiem, który obniża apetyt i sprawia, że uczucie sytości po spożytym posiłku pojawia się szybciej, a zatem ogranicza przejadanie. Ponadto tyrozyna kontroluje ilość lipidów gromadzonych w rezerwach tłuszczowych.
W czym jest najwięcej L-tyrozyny?
Tyrozyna występuje w produktach żywnościowych, które spożywamy na co dzień. Do najcenniejszych jej źródeł zaliczamy pokarmy bogate w białko, czyli mięso, jaja, mleko i jego przetwory. Obecna jest także w warzywach strączkowych i orzechach. Warto dodać, że tyrozyna występuje również w odżywkach białkowych! Pojawia się pytanie: jaka ilość L-tyrozyny jest odpowiednia? Uzależnione jest to od stanu zdrowia i indywidualnego zapotrzebowania organizmu. W przeprowadzonych do tej pory badaniach nie udowodniono, aby nadmiar tyrozyny miał toksyczne działanie dla organizmu. Czy zaobserwowano jakiekolwiek skutki uboczne? Głównym efektem była podwyższona noradrenalina, co prowadziło do pobudzenia, może nasilać niepokój oraz powodować bezsenność.
Czy warto suplementować tyrozynę?
Choć organizm ludzki jest w stanie zaspokoić zapotrzebowanie na tyrozynę dzięki produkcji wewnętrznej oraz pokarmom będących źródłem białka, to zdarzają się sytuacje, w których konieczne może okazać się dostarczenie tego składnika z dodatkowych źródeł. Taka sytuacja może być wynikiem pewnych zaburzeń funkcjonowania organów i układów w naszym organizmie. Wówczas odpowiednim rozwiązaniem mogą okazać się suplementy diety.
Kiedy warto rozważyć stosowanie L-tyrozyny?
Suplementacja tyrozyny może okazać się odpowiednim rozwiązaniem u osób, które obserwują u siebie poniższe objawy:
Jednocześnie warto pamiętać, że powyższe symptomy mogą występować w przebiegu wielu różnych chorób i dolegliwości, dlatego należy najpierw skorzystać z konsultacji lekarskiej. Specjalista przeprowadzi niezbędne badania i wykluczy obecność innych schorzeń. Istotnym przeciwwskazaniem do suplementacji są migreny oraz nadczynność tarczycy.
Po suplement diety z tyrozyną można sięgnąć w okresach wzmożonego stresu, obniżonej wydolności fizycznej lub przemęczenia. Warto jednak wcześniej skonsultować się z lekarzem prowadzącym, który na podstawie oceny stanu zdrowia dobierze odpowiednią dawkę na kilogram masy ciała (najczęściej zaleca się od 100-150 mg na kilogram ciała oraz przyjmowanie tej dawki w trzech równych porcjach). Wybierając suplement diety, należy dokładnie zapoznać się z ilością substancji, jaka zawarta jest w konkretnym produkcie oraz kupować preparaty od zaufanych producentów, dbających o wysoką jakość i bezpieczeństwo.
Żródła:
- Ali S, Nawaz W. Biotransformation of L-tyrosine to Dopamine by a Calcium Alginate Immobilized Mutant Strain of Aspergillus oryzae. Appl Biochem Biotechnol. 2016 Aug;179(8):1435-44. doi: 10.1007/s12010-016-2075-y. Epub 2016 Apr 11. PMID: 27068833.
- Lang JA, Krajek AC, Schwartz KS, Rand JE. Oral L-Tyrosine Supplementation Improves Core Temperature Maintenance in Older Adults. Med Sci Sports Exerc. 2020 Apr;52(4):928-934. doi: 10.1249/MSS.0000000000002188. PMID: 31609301.
- Stachowicz K. Tyrozyna – aminokwas względnie endogenny – czy pełni rolę w schorzeniach psychicznych?
- https://nowywszechswiat.ptpk.org/index.php/wszechswiat/article/view/970/747
Przedstawiony materiał ma charakter informacyjny i nie stanowi porady lekarskiej.
Opis stanowi informację o substancjach i ich możliwościach zastosowania na podstawie dostępnych informacji w artykułach naukowych (PubMed, Scorpus, Elsevier), Internecie, prasie, książkach naukowych. Materiał nie stanowi opisu suplementu diety, ani innego produktu zawierającego opisane składniki.
W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, że bardzo ważna jest zrównoważona i zbilansowana dieta. Nie przekraczaj zalecanej porcji dziennej, przechowuj suplement w miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Zawsze czytaj etykiety, a na nich zalecenia i ostrzeżenia, a w razie wątpliwości zawsze konsultuj stosowanie z lekarzem.