31.08.2023
Ashwagandha – co daje i na co pomaga?
Żeń szeń indyjski, inaczej ashwagandha lub witania ospała – są to nazwy odnoszące się do jednej rośliny. Jej cenne właściwości znane są w medycynie ajurwedyjskiej od wielu wieków. Znana jest ze swoich właściwości antyoksydacyjnych, korzystnego wpływu na wydolność fizyczną oraz kondycję psychiczną organizmu i odporność na stres. Co na temat właściwości ashwagandhy mówią aktualne wyniki badań? Czy spożywanie ashwagandhy powoduje skutki uboczne? Zapraszamy do lektury!
Spis treści
Co to jest żeń szeń indyjski?
Witania ospała (łac. Withania somnifera) należy do roślin psiankowatych. Cechą charakterystyczną rośliny są żółte kwiaty i czerwone jagody. W medycynie ajurwedyjskiej ashwagandha jest to roślina wykorzystywana od lat w celu wspierania kondycji organizmu. Wyróżnia się bogatą zawartością cennych składników aktywnych, do których zaliczamy m.in. witanolidy, alkaloidy i fitosterole. Przyczyniają się one do obniżenia poziomu kortyzolu, czyli hormonu stresu.
Na co dobra jest ashwagandha?
Żeń szeń indyjski pozytywnie wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu oddechowego i wspiera układ odpornościowy. Ponadto korzystnie wpływa na serce i zdrowie całego układu sercowo-naczyniowego. W badaniach wykazano, że witania ospała wpływa na poziom hormonów tarczycy.
Ponadto korzeń ashwagandhy:
Działanie ashwagandhy doceniają zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Roślina ta wspiera zdrowie żeńskich narządów rozrodczych, a także wspomaga męskie funkcje seksualne, przyczynia się do poprawy jakości nasienia, ponieważ pomaga utrzymać ruchliwość plemników i ich liczbę.
Indyjski żeń szeń, czyli popularny adaptogen
Właściwości ashwagandhy cenione są przez osoby, które są narażone na stres. Żeń szeń indyjski wykazuje działanie adaptogenne, a zatem przyczynia się do zachowania równowagi emocjonalnej, wspomaga relaks oraz wpływa na dobre samopoczucie fizyczne i psychiczne. Witania ospała zwiększa odporność organizmu na stres i pomaga utrzymać stabilność emocjonalną. Wpływa również pozytywnie na funkcje umysłowe osób starszych. Ashwagandha ponadto poprawia koncentrację.
Indyjski żeń szeń jest stosowany w okresie przemęczenia i osłabienia związanego m.in. chronicznym stresem. Stosowanie ashwagandhy może przynieść korzyści w przypadku osób pracujących umysłowo i grupie osób aktywnych fizycznie, ponieważ wpływa na wzmocnienie organizmu. Jako roślina adaptogenna zwiększa odporność organizmu na szkodliwe działanie czynników zewnętrznych.
Witania ospała – co mówią badania naukowe?
W ajurwedzie ashwagandha wspomaga naturalne metody leczenia, a nad jej właściwościami pochyliło się wielu badaczy. Udowodniono, że korzeń ashwagandhy może poprawiać kondycję psychiczną w łagodnych stanach depresyjnych.
Korzystne działanie ashwagandhy wykazano również u pacjentów z chorobami nowotworowymi. Jej stosowanie może przyczyniać się do apoptozy, czyli usuwania komórek nowotworowych z organizmu. Pozytywne wyniki dotyczyły czerniaka, chłoniaka i nowotworu nerki. Pierwsze doniesienia mówią również, że ashwagandha może zapobiegać rozwojowi chorób neurodegeneracyjnych, jednak konieczne jest prowadzenie dalszych analiz w tym zakresie.
Stosowanie ashwagandhy
Czy ashwagandha uzależnia lub może wywoływać skutki uboczne? Preparaty zawierające ashwagandhę nie powinny być stosowane u osób chorujących na choroby autoimmunologiczne i inne dolegliwości przewlekłe, a także przyjmujące niektóre grupy farmaceutyków, np. leki uspokajające, nasenne lub obniżające ciśnienie tętnicze.
Wśród przeciwwskazań w zastosowaniu ashwagandhy warto wymienić m.in. nadczynność tarczycy. Szczególną ostrożność zaleca się kobietom w ciąży i karmiącym piersią. Warto przed rozpoczęciem suplementacji zasięgnąć konsultacji lekarskiej. Chcąc odczuć korzystny wpływ Withania somnifera na zdrowie, zaleca się stosowanie witanii ospałej przez minimum 2 miesiące w celu osiągnięcia zadowalających efektów. Preparaty zazwyczaj są dobrze tolerowane i nie powodują skutków ubocznych, a także nie prowadzą do uzależnienia. Bardzo rzadko pacjenci zgłaszali dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, tj. nudności, wymioty w przypadku przyjmowania większych dawek.
Jak wybrać dobry suplement z żeń szeniem indyjskim?
Ashwagandha obecna jest w suplementach diety w formie kapsułek, tabletek, a występuje również w formie sproszkowanego korzenia. O tym, jaki suplement diety wybrać, decydują przede wszystkim indywidualne preferencje. Zdecydowanie najwygodniejszą formą są tabletki i kapsułki, dzięki którym można dokładnie kontrolować ilość przyjmowanej substancji.
Osoby, które mają trudności z przełykaniem, mogą zdecydować się na stosowanie ashwagandhy w formie sproszkowanego korzenia. Jak wybrać najlepsze suplementy diety? Preparaty zawierające indyjski żeń szeń powinny być dokładnie opisane, tzn. producent powinien umieścić informację dotyczącą ilości tego składnika.
Żródła:
- Kuboyama T, Tohda C, Komatsu K. Effects of Ashwagandha (roots of Withania somnifera) on neurodegenerative diseases. Biol Pharm Bull. 2014;37(6):892-7. doi: 10.1248/bpb.b14-00022. PMID: 24882401.
- Speers AB, Cabey KA, Soumyanath A, Wright KM. Effects of Withania somnifera (Ashwagandha) on Stress and the Stress- Related Neuropsychiatric Disorders Anxiety, Depression, and Insomnia. Curr Neuropharmacol. 2021;19(9):1468-1495. doi: 10.2174/1570159X19666210712151556. PMID: 34254920; PMCID: PMC8762185.
- Choudhary D, Bhattacharyya S, Bose S. Efficacy and Safety of Ashwagandha (Withania somnifera (L.) Dunal) Root Extract in Improving Memory and Cognitive Functions. J Diet Suppl. 2017 Nov 2;14(6):599-612. doi: 10.1080/19390211.2017.1284970. Epub 2017 Feb 21. PMID: 28471731.
Przedstawiony materiał ma charakter informacyjny i nie stanowi porady lekarskiej.
Opis stanowi informację o substancjach i ich możliwościach zastosowania na podstawie dostępnych informacji w artykułach naukowych (PubMed, Scorpus, Elsevier), Internecie, prasie, książkach naukowych. Materiał nie stanowi opisu suplementu diety, ani innego produktu zawierającego opisane składniki.
W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, że bardzo ważna jest zrównoważona i zbilansowana dieta. Nie przekraczaj zalecanej porcji dziennej, przechowuj suplement w miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Zawsze czytaj etykiety, a na nich zalecenia i ostrzeżenia, a w razie wątpliwości zawsze konsultuj stosowanie z lekarzem.