17.08.2021
Jak działa L-karnityna i czy naprawdę warto ją stosować?
L-karnityna zyskała popularność wśród osób podejmujących systematyczne treningi oraz osób pragnących zlikwidować nadprogramowe kilogramy. Jest uznawana za naturalny i skuteczny spalacz tłuszczu. Jakie działanie oferuje l-karnityna i czy jej suplementacja jest bezpieczna dla zdrowia?
Spis treści
Co to jest L-karnityna?
Karnityna klasyfikowana jest jako substancja witamidopochodna. Ze względu na swoje właściwości, początkowo określano ją jako witaminę BT. Najbardziej znana jest jej forma lewoskrętna, czynna biologicznie, nazywana powszechnie l-karnityną. Karnityna występuje w mięśniu sercowym oraz w mięśniach szkieletowych i jest konieczna dla ich prawidłowego działania. Znajduje się także w narządach, w których jest syntetyzowana, czyli w wątrobie, nerkach oraz mózgu.
Jak działa L-karnityna?
Działanie l-karnityny polega na transportowaniu długołańcuchowych kwasów tłuszczowych do mitochondriów. Tam podlegają one przemianom, na których skutek dochodzi do wytworzenia energii koniecznej dla prawidłowego funkcjonowania komórek w organizmie. Badania naukowe wykazały, że l-karnityna bierze udział także w procesie detoksykacji zachodzącym w organizmie. Usuwa z mitochondriów komórkowych nadmiar krótko- i średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych, które mogłyby wpływać toksycznie na zdrowie. L-karnityna ma również korzystny wpływ na poziom cholesterolu we krwi i stanowi dużą pomoc w chelatowaniu kadmu i ołowiu, dzięki czemu znacznie łatwiej pozbyć się ich nadmiaru z organizmu.
Jakie są korzyści stosowania L-karnityny?
Organizm jest w stanie wytworzyć ok. 1,2 μmoli karnityny na każdy kilogram ciała. Jest to jednak ilość niewystarczająca, szczególnie w przypadku osób, które podejmują stały i intensywny wysiłek fizyczny. Zapewnienie odpowiedniej ilości tego związku w organizmie wymaga więc dostarczania go z zewnątrz. Najprostszym sposobem jest przyjmowanie karnityny wraz z pokarmami oraz suplementacja przy pomocy naturalnych środków.
W jakich produktach występuje karnityna?
Karnityna jako aminokwas występuje naturalnie w ogólnodostępnych produktach spożywczych. Największe jej ilości znajdują się w mięsie, a zwłaszcza baraninie, wołowinie i wieprzowinie. Najmniej l-karnityny zawiera drób. L-karnityna występuje także w grzybach oraz w produktach o pochodzeniu roślinnym – owocach i warzywach – jednak nie są to duże ilości. Dlatego weganie i wegetarianie powinni zwrócić szczególną uwagę na tej substancji w organizmie oraz zadbać o ewentualną suplementację. Jako że l-karnityna to substancja, która rozpuszcza się w wodzie, należy zwrócić uwagę na sposób przyrządzania pokarmów, które ja zawierają. Gotowanie zmniejsza znacząco ilość l-karnityny w posiłkach, co jest istotną informacją przy obliczaniu dziennego zapotrzebowania na ten związek.
SUPLEMENTY DIETY WSPIERAJĄCE DIETE I METABOLIZM
Jakie są inne źródła występowania karnityny?
Oprócz codziennej diety najpopularniejszą metodą uzupełniania poziomu l-karnityny w organizmie jest suplementacja preparatami z l-karnityną. Są one dostępne bez recepty i można je nabyć w aptece oraz w sklepach z suplementami. Przy wyborze najlepszego preparatu z l-karnityną należy zawsze zwracać uwagę na jego skład, a w szczególności zawartość składników aktywnych w każdej kapsułce oraz ilość kluczowej substancji na tle pozostałych składników występujących w preparacie.
Od czasu do czasu pojawiają się dyskusje dotyczące skuteczności l-karnityny w tabletkach. Pojawiają się głosy, według których biodostępność suplementów jest znacznie niższa niż w przypadku produktów spożywczych. Z drugiej jednak strony wskazaniem do suplementowania l-karnityny pozostaje nadal dieta wegańska i wegetariańska, oraz każda nieodpowiednio zbilansowana dieta. Grupą, która ma szczególnie wysokie zapotrzebowanie na l-karnitynę są też sportowcy, którzy podejmują regularne i intensywne ćwiczenia.
Jak dawkować karnitynę?
Rada do spraw Żywności i Żywienia nie ustaliła ilości karnityny wskazanej do spożycia, która mogłaby stanowić ogólny punkt odniesienia. Warto jednak zadbać o odpowiednią podaż karnityny celem utrzymania wystarczającej jego ilości w organizmie. W zależności od trybu życia i poziomu aktywności fizycznej ilości te mogą wynosić od 10mg do niemal 300mg w ciągu doby.
Co może być przyczyną niedoboru karnityny?
Przyczyny niedoboru l-karnityny dzieli się na pierwotne-genetyczne oraz wtórne-nabyte. Pierwsze wynikają z nieodpowiednią biosyntezą i transportem l-karnityny do komórek. Z kolei drugie wiążą się bezpośrednio ze źle skomponowaną dietą oraz zbyt dużą różnicą między wytwarzaną ilością a wysokim zapotrzebowaniem. Niedobory l-karnityny pojawiają się często u osób, które zaczęły uprawiać sport lub też podejmować inny, regularny wysiłek fizyczny.
Przy niedoborze karnityny często dochodzi do zaburzeń w cyklu glikogenezy oraz cyklu mocznikowym. Niewystarczający poziom l-karnityny spowalnia także spalanie kwasów tłuszczowych i może skutkować hipoglikemią i hipoketonemią, a także osłabieniem możliwości wysiłkowych organizmu. Objawy wskazujące na niedobór l-karnityny to najczęściej osłabienie mięśni szkieletowych oraz zaburzenia wydolności mięśnia sercowego.
Czy można przedawkować karnitynę?
Niepokojące objawy, które mogłyby świadczyć o zbyt dużej ilości karnityny w organizmie to między innymi: nudności, wymioty, bolesne skurcze w okolicach brzucha oraz biegunka. Po pojawieniu się tego typu dolegliwości należy odstawić karnitynę i zbadać dokładną przyczynę u swojego lekarza.
Czy stosowanie L-karnityny z innymi lekami jest dozwolone?
Niektóre antybiotyki oraz preparaty o działaniu przeciwdrgawkowym mogą obniżać poziom karnityny we krwi. Stosując leki tego typu warto więc skonsultować z lekarzem sposób uzupełniania l-karnityny w organizmie oraz ewentualne ilości zalecane w takich okolicznościach.
Czy suplementacja L-karnityną pomaga w odchudzaniu?
L-karnityna zwiększa o ok. 70% wykorzystanie kwasów tłuszczowych jako źródła energii, dlatego przy wzmożonym procesie spalania dochodzi do zatrzymania wytwarzania nadmiaru tkanki tłuszczowej. W ten sposób l-karnityna przeciwdziała rozwojowi otyłości, poprawia wytrzymałość w trakcie wysiłku fizycznego i obniża zapotrzebowanie organizmu na kalorie. Suplementacja l-karnityny stanowi naturalną pomoc w odchudzaniu, a dodatkowo przyczynia się także do zmniejszania ilości kwasu mlekowego w organizmie i zwiększenia zdolności wysiłkowych.
L-karnityna – czy warto ją stosować?
Zgodnie z dostępną wiedzą l-karnityna jest substancją, która pomaga w redukcji nadwagi i umożliwia osiąganie lepszych wyników w sporcie. Jako że organizm nie jest w stanie wytworzyć ilości, które w pełni zaspokajałyby dzienne zapotrzebowanie na karnitynę, jej przyjmowanie pod postacią konkretnych produktów spożywczych oraz suplementów diety wydaje się być uzasadnione. L-karnityna sama w sobie nie przyniesie rewolucyjnych wyników w odchudzaniu. Zadbanie o odpowiednie jej stężenie w organizmie może jednak przyczynić się do szybszego spalania tkanki tłuszczowej i mniejszego jej magazynowania w organizmie. L-karnityna okazuje się także pomocna w przypadku sportowców, którzy chcieliby zwiększyć swoje parametry wysiłkowe i przyspieszyć proces regeneracji potreningowej.
Źródła:
1. Ahmad S.: L-carnitine in dialysis patients. Semin. Dial., 2001; 14: 209–217
2. Bremer J.: Carnitine – metabolism and functions. Physiol. Rev., 1983; 63: 1420–14803. Cairns P.A., Stalker D.J.: Carnitine supplementation of parenterally fed neonates. Cochrane Database Syst. Rev., 2000; 4: 50–59
4. Giovannini M., Agostoni C., Salari P.C.: Is carnitine essential in children? J. Int. Med. Res., 1991; 19: 88–102
5. Hurot J.M., Cucherat M., Haugh M., Fouque D.: Effects of L-carnitine supplementation in maintenance hemodialysis patients: a systematic review. J. Am. Soc. Nephrol., 2002; 13: 708–714
Przedstawiony materiał ma charakter informacyjny i nie stanowi porady lekarskiej.
Opis stanowi informację o substancjach i ich możliwościach zastosowania na podstawie dostępnych informacji w artykułach naukowych (PubMed, Scorpus, Elsevier), Internecie, prasie, książkach naukowych. Materiał nie stanowi opisu suplementu diety, ani innego produktu zawierającego opisane składniki.
W przypadku stosowania suplementów diety pamiętaj, że bardzo ważna jest zrównoważona i zbilansowana dieta. Nie przekraczaj zalecanej porcji dziennej, przechowuj suplement w miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Zawsze czytaj etykiety, a na nich zalecenia i ostrzeżenia, a w razie wątpliwości zawsze konsultuj stosowanie z lekarzem.